Galeria Echo Katowice, Galeria Północna, Modo Domy Mody czy Galeria Młociny – to tylko niektóre z obiektów, które wkrótce zadebiutują. Polski rynek centrów handlowych nie jest jeszcze w pełni nasycony. Na uwagę zasługują także modernizacje istniejących obiektów – tych w najbliższym czasie będzie sporo.
Według danych Polskiej Rady Centrów Handlowych, w Polsce funkcjonuje obecnie ponad 450 centrów handlowych, a w budowie pozostaje kolejnych 30 obiektów. – Formatami cieszącymi się niesłabnącą popularnością wśród deweloperów są parki handlowe oraz mniejsze obiekty handlowe, które powstają na terenie całej Polski. Nie można jednak zapominać o większych miastach, na szczególną uwagę zasługują tu między innymi projekty realizowane w Warszawie, jak Nowa Hala Koszyki czy Galeria Północna, która na początku czerwca otrzymała ostateczne pozwolenie na budowę – mówi Radosław Knap, dyrektor operacyjny Polskiej Rady Centrów Handlowych. Tymczasem sporo nowych inwestycji powstaje także w innych miejscach w kraju, m.in. Centrum Handlowe Serenada w Krakowie, w Poznaniu CH Posnania, w Łodzi CH Sukcesja czy nowy projekt w Katowicach Galeria Echo Katowice. – Równolegle stopniowo rozwijają się również ulice handlowe. Sprzyjają temu m.in. zmieniające się preferencje klientów i polityka władz poszczególnych miast – zauważa Radosław Knap.
Debiuty godne uwagi
Oddania nowych powierzchni handlowych można spodziewac się w drugiej połowie 2015 i na początku 2016 roku. Większość z nich to nowe centra handlowe, jednak w planach jest również otwarcie istniejącej galerii po powiększeniu i modernizacji (Centrum Handlowe Morena w Gdańsku). – Szczególną uwagę zwraca według mnie projekt Supersam w Katowicach, który zostanie otwarty jesienią bieżącego roku. Inwestycja powstaje przy ul. Piotra Skargi, nieopodal węzła komunikacji miejskiej oraz w sąsiedztwie dworca PKS. Supersam będzie kontynuował handlową tradycję tego miejsca, trwającą od lat 30. XX w., którą zapoczątkowała zbudowana tam hala targowa. Nawiązaniem do dawnego obiektu będą m.in. odrestaurowane stalowe dźwigary. Realizacja tego projektu potwierdza obecny trend, iż inwestorzy coraz chętniej lokują swoje obiekty handlowe w pobliżu punktów przesiadkowych miast. Są to z reguły dworce PKS, PKP lub miejsca, gdzie w dość intensywny sposób skupione są przystanki komunikacji miejskiej lub pozamiejskiej – mówi Karolina Nitowska, senior associate w dziale powierzchni handlowych Colliers International. Kolejny projekt, który jej zdaniem przykuwa uwagę to Sukcesja w Łodzi (otwarcie planowane jest tuż po wakacjach). Jest to jeden z większych powierzchniowo obiektów handlowych, który będzie otwarty w najbliższym czasie (około 46 tys. mkw.). – Sukcesja będzie wyróżniać się przede wszystkim szeroko pojętą innowacyjnością (przez np. zastosowanie „zielonych” technologii). Oprócz standardowej oferty handlowej, obiekt ma pełnić funkcję przestrzeni publicznej – dodaje Karolina Nitowska.
Polski rynek powoli wchodzi w fazie nasycenia?
Rynek centrów handlowych nad Wisłą spektakularne inwestycje wydaje się mieć już za sobą, jednak eksperci wciąż widzą miejsce na nowe obiekty. Z danych JLL wynika, że pod koniec I kw. 2015 r. podaż nowoczesnej powierzchni handlowej w Polsce wyniosła 12,47 mln mkw. w ramach centrów handlowych (8,89 mln mkw.), parków i wielkopowierzchniowych magazynów handlowych (3,39 mln mkw.) oraz centrów wyprzedażowych – 0,19 mln mkw. – Z nasyceniem powierzchnią w centrach handlowych na poziomie 230 mkw. na tysiąc mieszkańców, Polska pozostaje powyżej średniej europejskiej (198 mkw.), a poniżej średniej dla Europy Zachodniej (260 mkw.). Nie ma zatem jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy Polska jest już rynkiem nasyconym powierzchnią w ramach centrów handlowych. Każde miasto powinno być w takiej ocenie analizowane indywidualnie – zarówno pod kątem oferty, jak i – szczególnie – siły nabywczej. Jeśli siła nabywcza w danej lokalizacji jest wysoka, to uzasadnia to nawet wyższe niż przeciętne nasycenie powierzchnią handlową – tłumaczy Anna Wysocka, dyrektor działu wynajmu powierzchni handlowych z firmy JLL. Jej zdaniem nowoczesne, wielofunkcyjne obiekty, z szeroką ofertą z różnych branż, mogą liczyć na utrzymujące się zainteresowanie klientów. – Dobrze zaprojektowane małe, niszowe, lokalne centra zawsze znajdą grupę wiernych konsumentów. Trudniej będzie starszym obiektom średniej wielkości – tu potrzebna będzie z pewnością analiza, właściwe pozycjonowanie oraz pomoc najlepszych doradców w procesie rekomercjalizacji i remodellingu – podkreśla Anna Wysocka.
Radosław Knap uważa, że najbliższy czas pod względem inewstycji w obiekty handlowe będzie raczej spokojny. – Nie będziemy już świadkami powstawania tak wielu bardzo dużych centrów handlowych, jak to miało miejsce w ostatnich latach. Większość dużych polskich miast ma już takie obiekty. Nastał czas na większą segmentację rynku i, co za tym idzie, o wiele większe zróżnicowanie centrów handlowych – uważa Radosław Knap. Inaczej na kwestie nasycenia polskiego rynku patrzy Karolina Nitowska. Jej zdaniem, porównując Polskę z rynkami Europy Zachodniej, widać, że wciąż jest jeszcze miejsce na nowe obiekty handlowe. – Głównym wskaźnikiem w tym wypadku jest liczba metrów kwadratowych przypadająca na tysiąc mieszkańców. Polska ze wskaźnikiem 271 mkw. na tysiąc mieszkańców jest poniżej średniej, biorąc pod uwagę kraje Europy Zachodniej. Jeśli chodzi o poszczególne miasta regionalne w Polsce, największym nasyceniem charakteryzuje się Wrocław czy też Poznań, najmniejszym zaś Warszawa, Łódź, Szczecin. Okazuje się, że apetyt inwestorów nie słabnie, ponieważ to właśnie w Poznaniu obecnie realizowany jest największy projekt handlowy w Polce i Europie Centralnej – Centrum Handlowe Posnania – wyjaśnia Karolina Nitowska. Z kolei we Wrocławiu na etapie rozbudowy jest Park Handlowy Bielany. Co więcej, planowany jest tam kolejny obiekt handlowy firmy Unibail-Rodamco – Wroclavia. – Naturalną konsekwencją tak dużej aktywności deweloperów w tych miastach będzie wzrost poziomu pustostanów w galeriach i spadek czynszów najmu – mowi Karolina Nitowska. Zaznacza, że w najbliższym czasie nasyceniu powierzchnią handlową ulegnie rynek warszawski. Tu niedługo do użytku zostaną oddane nowe obiekty: Galeria Północna i Galeria Wilanów z portfela GTC oraz Galeria Młociny (Master Management), a także Modo Domy Mody – koncept butikowy, który zostanie otwarty na jesieni br. Warto zauważyć, że Galeria Północna będzie pierwszym bardzo dużym centrum handlowym, jakie trafi na stołeczny rynek od oddania do użytku Złotych Tarasów w 2007 r. Planowana jest także kolejna rozbudowa Centrum Handlowego Promenada (Atrium Centers).
Zmiany na rynku warszawskim bacznie obserwuje firma JLL, która opracowała raport „Warszawski rynek handlowy: nie przegap możliwości” – wynika z niego, że jeśli weźmie się pod uwagę takie elementy, jak: poziom bezrobocia, siła nabywcza, rozwój osiedli mieszkaniowych czy stopień nasycenia powierzchnią handlową, dzielnicą o największym potencjale dla nowych inwestycji jest – obok Wilanowa – właśnie Białołęka – mówi Anna Wysocka. Ekspertka z JLL zwraca uwagę także na zmiany na rynku trójmiejskim, gdzie interesującym projektem jest druga inwestycja Multi Development w Polsce – centrum Forum Gdańsk. – Koncept powstaje w centrum miasta, a nie na obrzeżach, jak większość obiektów handlowych realizowanych w Trójmieście w ostatnich latach. Głównym celem Forum Gdańsk jest rewitalizacja i wzmocnienie śródmieścia przez stworzenie wielofunkcyjnego centrum miasta, łączącego kulturę, handel, rekreację, rozrywkę, usługi oraz ogólnodostępne parkingi. Planowana jest również realizacja obiektów użyteczności publicznej – komentuje Anna Wyscoka.
Nowe trendy – czas na modernizacje
Widoczną tendencją jest również modernizacja oraz rozbudowa istniejących już obiektów o ugruntowanej wśród klientów pozycji. – Już w ubiegłym roku w oddanej do użytku powierzchni handlowej znaczny, 19-procentowy udział miała powierzchnia po modernizacji lub po rozbudowie, obok nowo utworzonej – mówi Radosław Knap. Zarówno nowe obiekty, które dopiero budują swoją pozycję na rynku, jak i te, które są już na nim obecne, konkurują o klienta w pierwszej kolejności przez odpowiednio dopasowaną ofertę handlowo-usługową, która musi zaspokoić potrzeby konsumentów. – Nie bez znaczenia jest również wartość dodana, jaką niesie za sobą centrum handlowe, czyli możliwość spędzenia w nim wolnego czasu w kinie, klubie fitness czy strefie gastronomicznej. Centra szukają nowych konceptów, wprowadzając sklepy tymczasowe typu pop-up czy punkty usługowe jak przedszkola, biblioteki czy strefy biznesowe – zwraca uwage Radosław Knap.
Walka o konsumenta
Na atrakcyjność nowych centrów handlowych wpływa wiele różnych czynników. Ciągle ważna jest zasada – 3 × lokalizacja, jednak – jak się okazuje – trafiona lokalizacja to nie wszystko. – W sytuacji coraz większego nasycenia rynku nieruchomości handlowych w dużych i średnich miastach bardzo ważne aspekty to: właściwie dobrany mix najemców, zastosowanie nowoczesnych technologii (np. ekrany wyświetlające dostępną liczbę miejsc parkingowych, strefy bezpłatnego wi-fi), bogata oferta służąca spędzaniu wolnego czasu (różnorodna oferta gastronomiczna, klimatyczne kawiarnie, kino, kluby fitness), wystarczająca liczba miejsc parkingowych oraz parkingi dla rowerów – wymienia Karolina Nitowska. Jednak okazuje się, że wymienione wcześniej aspkty już nie wystarczają, aby obiekt był cały czas na topie – dla klientów coraz bardziej liczy się komfort robienia zakupów. – Istotne jest zapewnienie odwiedzającym atrakcyjnej infrastruktury dla rodzin z dziećmi. Mam tu na myśli przede wszystkim: zadbane toalety, strefy relaksu, sklepy z artykułami dla najmłodszych, place zabaw i eventy dla dzieci – dodaje Karolina Nitowska. Centra handlowe w warunkach rosnącej konkurencji muszą stawiac na unikalną ofertę i pakiet udogodnień. – Rośnie znaczenie elementu F&B (food and beverage), czyli restauracje, punkty gastronomiczne, kawiarnie i inne – szczególnie w kontekście coraz większej wagi e-zakupów odzieży czy elektroniki w internecie – mówi Anna Wysocka. Oferta F&B dopełnia ofertę modową, wydłuża czas pobytu odwiedzających w centrum handlowym, jak również daje element socjalizacji – czyniąc z danego obiektu nie tylko miejsce zakupów, ale i miejsce spotkań. Istotny jest również komponent rozrywkowy – kino, centrum rozrywki, miejsce zabawy dla dzieci. – Oczywiście, to nadal moda stanowi podstawowy element w centrum handlowym, który należy dostosować do potrzeb i możliwości grupy docelowej. Ciekawym zjawiskiem na rynku są również pop-up stores, czyli sklepy tymczasowe, które ożywiają ofertę centrum handlowego i przełamują rutynę w obiektach, które są już na rynku od dłuższego czasu. W budowie pozycji centrum liczą się również elementy pozahandlowe – dobry, wygodny parking, dostęp do wi-fi, czy inne udogodnienia, które zwiększą komfort klienta i przekonają go do wizyty i powrotu do danego obiektu – podkreśla Anna Wysocka.
Julia Sawicka
NAJWIĘKSZE NOWE GALERIE HANDLOWE:
Nowe obiekty otwarte od początku 2015 roku (powierzchnia w mkw.):
Tarasy Zamkowe Lublin 38 000
Galeria Neptun Starogard Gdański 25 000
Outlet Center Białystok Białystok 13 000
Rozbudowy oddane do użytku od początku 2015 roku (w nawiasach docelowa łączna powierzchnia)
Ogrody Elbląg 22 500 (40 100)
Atrium Copernicus Toruń 17 000 (48 200)
Magnolia Park Wrocław 15 000 (97 600)
Galeria Sudecka Jelenia Góra 11 000 (30 000)
Najważniejsze spodziewane do końca 2015 roku otwarcia nowych obiektów (powierzchnia w mkw.):
Zielone Arkady Bydgoszcz 50 000
CH Sukcesja Łódź 46 000
Vivo! Stalowa Wola 32 500
Galeria Jurowiecka Białystok 25 400
Nowy Rynek Jelenia Góra 24 000
Największe rozbudowy do końca 2015 roku:
Galeria Pomorska Bydgoszcz 10 000 (30 000)
Wola Park Warszawa 17 500 (90 500)
Park Handlowy Aleja Bielany Bielany Wrocławskie 35 000 (106 000)
Factory Ursus Warszawa 6000 (19 000)
Zapowiadane na 2016 rok otwarcia nowych obiektów (powierzchnia w mkw.):
Posnania Poznań 100 000
Serenada Kraków 43 000
Metropolia Gdańsk 34 000
Galena Jaworzno 31 500
Fabryka Wołomin 30 000
Źródło: Polska Rada Centrów Handlowych
